پارانوئید جزء دسته اختلالات شخصیتی محسوب می شود. مشخصه ی

بیماران مبتلا به اختلال شخصیت بدگمان یا پارانوئید، شکاک بودن و بی

اعتمادی دائم به همه افراد است. صد البته آنها احساس بدگمانی را به خود

نسبت نمی‌دهند بلکه دیگران را مسئول این همه بدگمانی خود می‌دانند.

این افراد متخاصم، تحریک‌پذیر و خشمگین هستند. آنها متعصبند و به همسر

خود سوءظن بیمارگونه دارند، بطوری که گاهی گوشی همراه همسران یا

جیبهای آنها را چک میکنند. شخصیت‌های پارانوئید بدعنق و اهل دعوا و مرافعه

هستند و دائم مدارکی دال بر تخلف دیگران جمع می‌کنند. به‌ طور معمول از

هر 1000 نفر، بین 5 تا 25 نفر دچار این مشکل هستند. این اختلال در مردان

شایع تر است افراد بدبین معمولاً گرم و صمیمی نیستند و قدرت و منزلت افراد،

آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به آن دقیقاً توجه دارند. به‌طوری که اگر کسی

را ضعیف بیابند یاحس کنند که در وضع و حال طرف مقابل اختلال یا نقصی وجود

دارد به او به دیده تحقیر نگاه می‌کنند. همچنین افراد مبتلا‌ به اختلال شخصیت

پارانوئید ممکن است در موقعیت‌های اجتماعی، آدم‌هایی فعال و کارا به‌ نظر

برسند در حالی که اغلب فقط دیگران را می‌ترسانند یا افراد را به جان هم

می‌اندازند. مشکلات شغلی و زناشویی هم در این بیماران خیلی شایع است.

افراد پارانویایی خود را از افراد جامعه جدا می کنند و در مجالس در گوشه ای

آرام می نشینند و چهره ایی سرد و بی روح دارند. عوامل ارثی در این اختلال

دخیل است، اما به نظر می رسد محیط اولیه پرورش کودک بسیار مهم است،

محیط خانوادگی سرد، انزوا جو، بی اعتمادی و سوء ظن در ایجاد شخصیت

پارانوئید نقش دارد.

علائم 

1) بدون دلیل کافی، گمان می‌کند که دارند او را استثمار می‌کنند، به او ضرر

می‌زنند یا سرش کلاه می‌گذارند.

2)بدون دلیل کافی، وفاداری یا قابل اعتماد بودن دوستان و اطرافیان خود را زیر

سوأل می‌برند، به صورتی که این شک دائم ذهن او را مشغول کرده باشد.

3)به دیگران اطمینان نمی‌کند زیرا می‌ترسد دیگران از اطلاعاتی که او به آنها

می‌دهد، بر علیه خودش استفاده کنند!

4) در پس اظهارنظرهای بی‌غرض یا اتفاقات بی‌خطر و حتی اتفاقات خوب،

مفاهیم تحقیر کننده یا تهدیدکننده پیدا می‌کند.

5) همیشه دلخور و ناخشنود است، و کینه می‌ورزد. یعنی اگر کسی به او 

توهین کرده، بی‌اعتنایی کرده یا بی‌احترامی کرده باشد، هیچ وقت او را

نمی‌بخشد.

6) با کوچکترین اتفاق و صحبتی احساس می‌کند به شخصیت یا اعتبارش

لطمه وارد شده است (در حالی که دیگران اصولاً چنین برداشتی از آن اتفاق

ندارند) و فوراً واکنشی خشمگینانه نشان می‌دهد یا به مقابله می‌پردازد.

7) مکرراً و بدون هیچ دلیل به وفاداری همسر خود شک می‌کند.

درمان

افراد پارانوئیدی خود برای درمان مراجعه نمی کنند چون معتقدند که از نظر

شخصیتی افراد سالمی هستند درمان انتخابی در افراد پارانوئید روان درمانی

است و باید تحت نظر روانپزشک قرار گیرند.در مواردی هم جهت جلوگیری از

سرآسیمگی و اضطراب این بیماران از دارو استفاده می شود که این دارو

درمانی باید زیر نظر پزشک شروع و در موقع مناسب قطع شود.